Ανασκόπηση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα.

Ευάγγελος Μαυρογόνατος

3/2/2014

Η οικονομική κρίση της Ελλάδας που άρχισε πριν από 4 χρόνια έχει βαθιές ρίζες. Το πρόβλημα πολλοί λένε ότι ξεκινά από την κακή διαχείριση τις οικονομίας από τα 2 κόμματα που κυβέρνησαν την Ελλάδα εναλλάξ (ΠΑΣΟΚ ΝΔ) το 1974. Γεγονός είναι ότι μέχρι το 2004 η χώρα κατάφερε να βρεθεί στις 29 περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου. Αλλά ποιος είναι ο βασικότερος λόγος της σημερινής κρίσης;
Όπως ήταν φυσικό η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 θα έφτανε και στην Ελλάδα, όπως και έγινε μετά από ένα χρόνο, παρόλο που η Ελλάδα δεν είχε κάνει επενδύσεις στην Ισλανδία όπως πολλές άλλες χώρες. Αλλά ας εξετάσουμε πιο βαθειά και περιληπτικά να προσπαθήσουμε να βρούμε τα αίτια αυτής της τραγικής κατάστασης που έχει φέρει την Ελλάδα στα πρόθυρα την πτωχεύσεις.

Το 1981 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τον Ανδρέα Παπανδρέου πράγματι κατάφερε να μειώσει την ανεργία σε μεγάλα επίπεδα ακλουθώντας την πολιτική της πρόσληψης στο δημόσιο τομέα. Χιλιάδες κομματικά στελέχη και μη προσλαμβάνονται σε όλες της δημόσιες υπηρεσίες του κράτους, φυσικά την ίδια πολιτική θα εξακολούθηση και το κόμμα της νέας δημοκρατίας όταν αργότερα θα πάρει την εξουσία από το κεντροαριστερό ΠΑΣΟΚ.

Την εποχή αυτή λειτουργεί αυτό που στην Ελλάδα ονομάζετε “Ρουσφέτι” και ισχύει από την εποχή της ίδρυσης του ελληνικού κράτους. Το «ρουσφέτι» είναι απλά ο διορισμός σε δημόσιες υπηρεσίες από στελέχη του κυβερνώντος κόμματος , ψηφοφόρων, συγγενών και φίλους τους ,εδώ θα τονίσω ότι με μια μεσολάβηση όχι απαραίτητα από υπουργό αλλά ακόμα και από κάποιο κατώτερο στέλεχος του κόμματος μπορούσε κάποιος να διοριστεί μόνιμος η προσωρινός υπάλληλος οποιασδήποτε δημοσίας υπηρεσίας.

Ένα άλλο αίτιο αυτής της κρίσης ήταν και πολιτική διαφθορά και αδιαφάνεια των συναλλαγών, πράγμα που συμβαίνει σε πολλές χώρες με αναθέσεις μεγάλων οικονομικών έργων σε επιχειρηματίες, κυβερνητικούς φίλους και άλλους παράγοντες, που για την ανάθεση του έργου έδωναν (και δίνουν) μεγάλα χρηματικά ποσά κάτω από το τραπέζι στους μεσολαβητές κυβερνητικούς υπαλλήλους.

Τα σκάνδαλα της πολιτικής διαφθοράς στην Ελλάδα αποτέλεσαν τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων τα τελευταία 30 χρόνια με αποπομπές ακόμα και υπουργών. Αλλά ας περάσουμε σε ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα που αποτελεί και ένα από τα κυριότερα αίτια της κρίσης, την φοροδιαφυγή.

Από την εποχή της ίδρυσης του ελληνικού κράτους η φοροδιαφυγή αποτελεί ένα πάγιο καθεστώς στην Ελλάδα. Φυσικά η φοροδιαφυγή δεν γίνεται τόσο από την εργατική τάξη αλλά κυρίως από τα οικονομικά εύρωστα κοινωνικά στρώματα και ειδικότερα από επιχειρήσεις και επιχειρηματίες και επαγγελματίες όλων των κλάδων.

Τα τελευταία 30 χρόνια χιλιάδες πολυτελείς βίλλες, κότερα, πολυτελή αυτοκίνητα γέμισαν την Ελλάδα από μια νέα γενιά νεόπλουτων. Παράνομες εξοχικές κατοικίες δημιουργήθηκαν σε δασικούς χώρους, παραλίες και αλλά δημόσια εδάφη σχεδόν ανεξέλεγκτα.
Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές το κράτος έστειλε τις μπουλντόζες να ξηλώσει τα παράνομα κτίσματα αλλά σε μικρό ποσοστό. Τεράστιες περιοχές απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς του δημοσίου πλούτου πουλήθηκαν χωρίς διαφάνεια με μεσολαβήσεις .

Ένα άλλο γεγονός που έχει συνεισφέρει στην κρίση ήταν και ο ανεξέλικτος δανεισμός από τις τράπεζες. Με την εμφάνιση της πιστωτικής κάρτας ο έλληνας άρχισε να ξοδεύει ανεξέλικτα από ψυγεία και κουζίνες μέχρι αυτοκίνητα πολυτελείας και σκάφη, σαν αποτέλεσμα δισεκατομμύρια χάθηκαν από αυτούς τους δανεισμούς εφόσον πολλοί αδυνατούσαν να πληρώσουν τις δόσεις. Χιλιάδες αυτοκίνητα και σπίτια κατασχέθηκαν από αδυναμία αποπληρωμής των δανείων.

Αλλά εκτός από την εσωτερική κακοδιαχείριση της οικονομίας ας μην ξεχνάμε και ένα άλλο βασικότερο αίτιο της σημερινής κρίσης που έχει πλήξει την Ελλάδα και άλλα ευρωπαϊκά κράτη όπως την Ισπανία και Πορτογαλία είναι και η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας.

Το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης έπληξε την Ελλάδα όπου πολλές επιτηρήσεις τοπικές και ξένες προτίμησαν επενδύσεις σε φτηνές αγορές στις χώρες με φτηνό εργατικό δυναμικό, παρόλο που ο μέσος μισθός στην Ελλάδα είναι από τους χαμηλότερους στην δυτική Ευρώπη. Πολλοί έλληνες επιχειρηματίες έφτιαξαν εργοστάσια στις βαλκανικές χώρες και χιλιάδες τοπικές επιχειρήσεις έκλεισαν.

Η ελληνική ναυτιλία και ο ελληνικός εμπορικός στόλος που κάποτε ήταν ο κυριότερος κλάδος εισαγωγής συναλλάγματος της Ελλάδας σήμερα ναι μεν εξακολουθεί να είναι από τους μεγαλύτερους στον κόσμο αλλά τα περισσότερα πλοία είναι κάτω από “φτηνές σημαίες” με το 90% περίπου των πληρωμάτων να αποτελείται από ξένους, κυρίως από την Ασία και τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης.
Δεν θα ξεχάσουμε όμως να αναφέρουμε και τις επιπτώσεις την ΕΕ στην ελληνική αγροτική κυρίως οικονομία (και ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι ακόμη μια κυρίως αγροτική χώρα). Δεν θα ξεχάσουμε βέβαια τις επιδοτήσεις της ΕΕ προς την Ελλάδα, αλλά και πολλοί κοινοτικοί όροι εξαγωγών σε πολλά είδη προϊόντων ήταν αρνητικοί για τον Έλληνα παράγωγο (ποιος ξεχνάει το θάψιμο χιλιάδων τόνων φρούτων) . Ένας κλάδος της αγροτικής οικονομίας που έχει πληγή ανεπανάληπτα τα τελευταία χρόνια με τους διάφορους νόμους περί προστασίας του θαλασσίου πλούτου είναι και η αλιεία.

Τελικά ίσως να κάνω λάθος αλλά η γνώμη μου είναι ότι η βασική πληγή της Ελλάδας είναι το γεγονός ότι η οικονομία της είναι μεταπρατική κυρίως, και στηρίζεται στον τουρισμό από την μια και στα παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα (λάδι , καπνός και σταφίδες όπως μαθαίναμε στα βιβλία γεωγραφίας του 60) από την άλλη, αυτές είναι οι εξαγωγές μας.

Η Ελλάδα ποτέ δεν κατάφερε να δημιουργήσει ανταγωνιστική οικονομία που να στηρίζετε στην βαριά βιομηχανία και ίσως εκεί θα έπρεπε να στραφούν τα σχέδια απορρόφησης των πακέτων ενίσχυσης από την ΕΕ.
Γιατί δεν μπορεί να έχει η Ελλάδα αυτοκινητοβιομηχανίες, μεταλλουργεία, ναυπηγεία; Δεν μας αφήνουν η μήπως δεν έχουμε εργατικό δυναμικό η μήπως οι μισθοί ενός εργάτη βαριάς βιομηχανίας είναι μη ανταγωνιστικοί σε σχέση με τους μισθούς της Γερμανίας, Ιταλίας, Γαλλίας;

Τα συμπεράσματα δικά μας.

Έγραψε

Ο Ευάγγελος Μαυρογόνατος

Απόστρατος Αξιωματικός του Στρατού Ξηράς